ünya miqyasında məşhur olan nəhəng bəstəkar, publisist, dramaturq, pedaqoq, tarixçi, ictimai xadim Üzeyir bəy Hacıbəyov haqqında dönə-dönə yazılsa da, deyilsə də yenə azdır. Hər dəfə Üzeyir bəy dünyasına nəzər salarkən agahedilməsi, öyrənilməsi vacib olan mətləblər ortaya çıxır.

Ölməz bəstəkar Ü.Hacıbəyov təkcə Azərbaycanda deyil, eyni zamanda bütün keçmiş SSRİ məkanında və Dünyada tanınan və sevilən gözəl sənətkardır. Heç təsadüfi deyildir ki, hələ SSRİ-nin qılıncının sağı da, solu da kəsən bir vaxtda bu imperiyanın rəhbərliyinin, şəxsən Stalinin özünün Üzeyir bəyə böyük rəğbəti və ehtiramı var idi. 1938-ci ilin aprel ayında Moskvada keçirilən Azərbaycan incəsənəti ongünlüyü zamanı İosif Vissarionoviç Stalin işinin çox olmasına rəğmən iki dəfə "Koroğlu" operasına tamaşa etmiş, bu əsəri "ən gözəl Sovet operası" adlandırmışdır. Dekadanın yekunundan sonra təşkil edilmiş ziyafətdə isə "Arşın mal alan" musiqili komediyasından parçalar oxumuşdur. Bu da Üzeyir bəyə, onun musiqisinə olan maraqdan və hörmətdən irəli gəlirdi.

Məhz böyük sənətkara olan bu ehtiramın nəticəsi idi ki, 1938-ci ilin oktyabr ayında Moskvada keçirilən dirijorların birinci Ümumittifaq müsabiqəsinn münsiflər heyətinin tərkibində Üzeyir bəy Hacıbəyov da var idi.

1939-cu ildə yenə Moskvada keçirilən SSRİ xalqlarının milli alətləri ifaçılarının müsabiqəsinə sədrlik isə Ü.Hacıbəyova tapşırılmışdır. Hələ Azərbaycan incəsənəti dekadası zamanı dahi sənətkarın öz əsələrində Avropa musiqi alətləri ilə Şərq musiqi alətlərinin sintezini yaratması və simfonik orkestrə xalq çalğı alətlərinin salınması hamının diqqət mərkəzində olmuş və böyük maraq doğurmuşdur. Elə oradaca, banket zamanı Stalin təklif etmişdir ki, milli musiqi alətlərində çalan ifaçıların müsabiqəsi keçirilsin, Üzeyir bəy də həmin yarışa rəhbərlik etsin.

Böyük məmnunluqla bu təklifi qəbul edən Üzeyir bəy Hacıbəyov Moskvadan qayıtdıqdan sonra SSRİ-nin hər yerində bu müsabiqəyə geniş hazırlıq görülməsini təşkil etmişdir. Əvvəlcə kənd, sonra rayon, daha sonra şəhər və respublikalar səviyyəsində baxışlar keçirilmişdi. Yerlərdəki yarışlarda qalib çıxanlar Moskva şəhərində keçirilən SSRİ xalqlarının müsabiqəsində iştirak etməli idilər. İki min iştirakçıdan cəmi iki yüz nəfəri Moskvaya vəsiqə almışdır.

Müsabiqə 1939-cu il oktyabr ayının 1-dən 15-ə qədər SSRİ-nin paytaxtında keçirildi. İki həftə davam edən müsabiqənin münsiflər heyətinin sədri Üzeyir bəy Hacıbəyov idi. Münsiflər heyətinin tərkibinə isə SSRİ-nin görkəmli mütəxəssisləri, profesorları - Belyayev, Lüfer, Vasilenko, Kamalov, Aqafotin, Qelis, Şubin, Surin, Belov, Şumskaya, Qlier, Paxaladze və başqaları daxil idilər.

9 oktyabr 1939-cu il tarixli "Sovetskoe İskustvo" qəzetinin 73-cü sayında "Milli musiqi alətlərində ifaçıların Ümumittifaq baxışı" sərlövhəli maraqlı yazı və müsabiqənin sədri Üzeyir bəy Hacıbyov başda olmaqla münsiflər heyətinin foto şəkli verilmişdir. Həmin məqalədə yazılmışdır: "Milli musiqi alətlərində ifaçıların birinci Ümumittifaq baxışına maraq günü-gündən artır. Ölkənin çoxsaylı milli respublikalarınn ən ucqar vilayət və bölgələrindən olan xalq musiqiçiləri müsabiqədə iştirak edirlər.