ÜZEYİR HACIBƏYOVUN TARIN       
NOT İFAÇILIĞINDA ROLU       
Afet NOVRUZOV           
1  
UZEIR HACIBEYOVUN HAQQINDA SOZ

Sәadәt Qarabağlı
İSTEDADLI,QAYĞIKEŞ PEDAQOQ

Raziyә Әliyeva
İKİ DOST, İKİ SӘNӘTKAR

Sәadәt Qarabağlı
ÜZEYİR HACIBӘYOV - PUBLİSİST

Afet Novruzov
ÜZEYİR HACIBӘYOVUN TARIN
NOT İFAÇILIĞINDA ROLU



Ü. Hacıbəyovun tara notlu ifanı tətbiq etmək ideyası şübhəsiz ki, birdən-birə yaranmamışdır. Uzun illər milli musiqi alətlərimizin tədris məsələsi haqqında düşünən Üzeyir Hacıbəyov 1921-ci ildə Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasının yaranmasının təşəbbüskarı və təşkilatçısı olmuşdur. Məhz elə həmin ildə onun məs-ləhəti ilə Konservatoriya da tar ixtisas sinfi açılmışdır. Qeyd edək ki, not ixtisası üzrə dərsi Ü. Hacıbəyov özü apar-mışdır. Lakin o vaxt bu tədrisin ömrü qısa olur. Çün-ki xalq çalğı alətləri şöbəsində oxuyan tələblərin ibtidai və orta musiqi təhsili almadıqlarına görə də 1922-ci ilin aprel ayında xalq çalğı alətləri şöbəsi (o zamanlar "Şərq şöbəsi" adlanırdı) Konservatoriyadan ayrılıb müstəqil tex-nikuma çevrilir. Bu məktəbin direktoru təyin olunan Ü. Hacıbəyov tar üzrə muğam fənninin aparılmasını görkəmli pedaqoq Mənsur Mənsurova, sonralar Əhməd Bakıxanova da tapşırır.

20-ci illərdən başlayaraq notlu tar ifaçılığın muğamla bərabər tədris edilməsi bu alətin imkanlarında yeni bir zənginlik yaratdı. Belə ki, tarın nəinki muğam, eləcə də, not ifaçılığıda formalaşır və inkişaf edirdi. Bir cəhəti də deməliyik ki, muğam şifahi şəkildə olduğu üçün onun tədrisi problem doğurmurdu. Not ifaçılığı isə tarda ilk addım olduğuna görə sözsüz ki, tədrisdə dərs vəsaiti kimi xarici ölkələrin bəstəkar əsərləri və müxtəlif musiqi dərsliklərindən istifadə etmək zərurətini yaradırdı. Bunları nəzərə alaraq Ü. Hacıbəyov 1925-ci il mayın 9-da o dövrün tələbinə uyğun olaraq tar ixtisası üzrə not və muğam proqramını tərtib etmişdir.

Tar ixtisasının not üzrə proqramında Ü. Hacıbəyov öz əsərləri ilə yanaşı xarici ölkə müəlliflərinin münasib əsərlərindən də istifadə etmişdir. Ü Hacıbəyovun tərtib etdiyi bu proqramda M. K. Klimov1.


 
1  
copyright by musiqi dunyasi 1999-2000© design by grArt 2000©
Next Page Previous Page English Back to Home About site