МУСИГИ ТЯЩСИЛИ ВЯ МААРИФЧИЛИЙИ
BÜLBÜLƏ LAYIQ MONUMENTAL SALNAMƏ YARADILMALIDIR
Mübariz QULIYEV
MUSIQI TARIXIMIZIN ÖYRƏNILMƏMIŞ SƏHIFƏLƏRI - KÖVKƏB KAMILBƏY QIZI SƏFƏRƏLIYEVA
Adilə MAILOVA
MUSIQIYƏ HƏSR OLUNMUŞ IKI TALE
.
XALQ YARADICILIĞI - MUSIQI TƏRBIYƏSININ ƏSASIDIR
Minarə DADAŞOVA
AŞIQ MUSIQISININ TƏDRIS PROSESINDƏ TƏTBIQINƏ DAIR
Afaq RÜSTƏMOVA
MUSIQI DÜNYASI JURNALININ INTERNET SAYTLARININ
Səadət SEYIDOVA

A.H.: - “Space” kanalında nümayiş olunan musiqi verilişlərinin əksəriyyəti interaktiv formatda efirə çıxır. Tamaşaçılarla ünsiyyət də fəaliyyətinizin aparıcı prinsiplərindən biridir, deyilmi?

       N.A.: - Tamamilə doğrudur. Yalnız Musiqi departamentinin xətti ilə “Space” kanalında həftədə 8 saat canlı verilişlər efirə gedir. Digər departamentlər də, mütəmadi olaraq, interaktiv verilişlərə üstünlük verirlər. Canlı efirin üstünlükləri çoxdur. Söhbətlərin, diskussiyaların sərbəst gedişatını, ümumi ab-havasını gözəl çatdırır, tamaşaçıların reaksiyalarını öyrənmək üçün zəmin yaradır.

       A.H.: - Tamaşaçılarla qarşılıqlı əlaqəyə bu dərəcədə əhəmiyyət verən televiziya kanalı öz fəaliyyətində, yəgin ki, proqramların reytinqlərinin nəticələrini də nəzərə alır.

       N.A.: - Reytinqlərin nəticələrini işimizdə, sözsüz ki, nəzərə alırıq. Lakin bu məsələyə bir qədər ehtiyatla yanaşmaq lazımdır. Yüksək intellektual səviyyəyə malik olan verilişlərin reytinqi adətən yuxarı olmur. Halbuki əyləncə xarakterli proqramlar tamaşaçılar tərəfindən bəyənilir və yüksək qiymətləndirilir. Məsələn, avanqard musiqisinə həsr olunmuş “Şənbə-Bazar” verilişində studiyaya cəmi bir tamaşaçı zəngi daxil oldu. Mən heç də bütün tamaşaçıların müasir musiqiyə pərəstiş etdiklərini gözləmirəm, lakin həmin musiqini bəyənməyənlər zəng edib öz mövqeyini bildirsəydi, bu daha normal olardı. Elə çıxır ki, maraq yoxdur və bu çox acınacaqlı və bizi narahat edən haldır. Daha bir məsələyə toxunmaq istərdim. Bəzi verilişlər, sadəcə olaraq, reytinqlərini artırmaq xatirinə, bir müğənni dəvət edərək, verilişin yarısını konsertə çevirirlər. Özü də bu, çox vaxt verilişin mövzusuna və rejissor yozumuna tamamilə uyğun olmayan bir halda baş verir. Bu haqda da düşünmək lazımdır. Onu da unutmamalıyıq ki, reytinqlərlə televiziya tamaşaçılarının zövqünə uyğunlaşaraq, eyni zamanda on addım irəlidə olmalıyıq. Televiziya əyləndirməkdən başqa, həm də tərbiyə vasitəsidir.

       A.H.: - Işinizdə hansı çətinliklərlə üzləşirsiniz?

       N.A.: - Hazırda mənim ən böyük problemim musiqi savadı olan rejissorların qıtlığıdır. Məsələn, simfonik konsertdən çəkiliş aparanda, iş prosesinə özüm müdaxilə etməli oluram: alətlərin adlarını və hansı qrupa mənsub olduğunu izah edirəm, partituraya uyğun olaraq, onların kadrda mütləq olacaq məqamlarını qabaqcadan göstərirəm. Lakin bu, normal vəziyyət deyil. Musiqini izah edən mütəxəssislərlə də oxşar problem mövcuddur. Müxbirlər adətən musiqinin incəliklərinə bələd olmur, musiqişünaslar isə istər-istəməz elmi yanaşmaya meyl göstərirlər. Bu problem də hələ öz həllini gözləyir.

        “Comes”
       Aida Hüseynova: - Yeganə xanım, söhbətimizi hamımızın doğma ocağı olan Bakı Musiqi Akademiyasından başlayaq. Tələbəlik illəriniz burada keçib, sonra konsertmeyster kimi fəaliyyətə başlamısınız, hazırda ixtisas fortepiano kafedrasında çalışırsınız. Bu müddət ərzində tariximizdə də, mentalitetimizdə də əhəmiyyətli dəyişikliklər baş verib. Və bu gün, bir növ adət olaraq, gileylənirik ki, “konservatoriya daha o konservatoriya deyil”. Sizin bu məsələyə münasibətiniz necədir?

       Yeganə Axundova: - Oxuduğum vaxtı indiki dövr ilə müqayisə etsək, fərq, əlbəttə ki, çoxdur. Ən əsas problem tələbələrin intellektual səviyyəsinin faciəli surətdə aşağı düşməsidir. Mürəkkəb passajın öhdəsindən gəlməyin sirlərini öyrətmək olar. O ki qaldı Mosartın ya Bethovenin əsərlərinin klassisizm dövrünün mədəni kontekstində dərk edilməsi məsələsinə, bu, tələbənin ümumi dünyagörüşündən irəli gəlməlidir. Əfsuslar olsun ki, bu, hazırda böyük problemə çevrilmişdir. Əlbəttə, yaxşı çalan tələbələr var və onlar heç də az deyil. Lakin biz oxuduğumuz vaxtda orta səviyyə “ulduzların” səviyyəsinə daha yaxın idi.

       A.H.: - Bunun səbəblərini nədə görürsünüz?

       Y.A.: - Bir tərəfdən, bu sahədə olan itkilərimiz, ilk növbədə yüksək səviyyəli mütəxəsisslərin ölkəni tərk etməsi və ya dünyalarını dəyişməsi öz təsirini göstərdi. Digər tərəfdən, yeni nəslin formalaşması müasir tariximizin ən mürəkkəb keçid dövrü ilə üst-üstə düşdü. Həmin zaman həm televiziya məkanında, həm də bütövlükdə musiqi həyatımızda musiqinin təbliği və təşviqi sahəsində müəyyən boşluq yarandı ki, bu da gənclərin şüuruna mənfi təsir göstərməyə bilməzdi. Bundan əlavə, keçmişdə musiqi təhsili hər bir ailə üçün bir növ daxili ehtiyac əhəmiyyətini daşıyırdı. Qara Qarayevin sözləri ilə desək, uşağa boyalarla şəkil çəkməyi öyrədəndə biz onu peşəkar rəssam görmək niyyətində deyilik, və ya əlifba ilə tanış edəndə, onu gələcəkdə şair olub-olmayacağını düşünmürük. Məqsədimiz uşağın incəsənət duyumunu, bədii zövqünü tərbiyə etməkdir. Əfsuslar olsun ki, bu gün belə məqsəd orta Azərbaycan ailəsində heç də ön planda deyil və təbii olaraq, musiqinin nüfuzu və rolu xeyli dərəcədə aşağı enmişdir. Etiraf edək ki , məktəb də öz missiyasını lazımlı səviyyədə yerinə yetirmir. Bəzən mən sinfimə gələn tələbələrlə sıfır nöqtəsindən başlayaraq işləməli oluram, çünki onların istər texniki vərdişləri, istər səs mədəniyyəti çox acınacaqlı vəziyyətdə olur. Lakin mən gələcəyə heç də ümidsiz baxmıram. Bunun başlıca səbəbi Azərbaycanda Fərhad Bədəlbəyli kimi görkəmli sənətkarın fəaliyyət göstərməsidir. Hazırda piano ifaçılığının inkişafı onun ciddi nəzarəti altında baş verir və nəinki tələbələr, hətta biz müəllimlər də xüsusi məsuliyyət duyaraq, öz üzərimizdə daim işləyirik. Bu yaxında Fərhad müəllim özünün ustad dərslərinin keçirilməsini vəd edib ki, hamımız bunu böyük səbirsizliklə gözləyirik.

       A.H.: - 2000-ci il Sizin həyatınızda böyük uğurla əlamətdar oldu. Özünüzü yeni yaradıcılıq sahəsində sınadınız, və debütünüz ümumcumhur səviyyədə alqışlandı. Bu, Nadır müəllimlə birlikdə qazandığınız qələbə idi. Söhbət yaratdığınız “Mi Parti” fortepiano kompozisiyasından və Humay mükafatına layiq görülmüş eyni adlı klipdən gedir. Musiqini yaratmaq niyyətini nə vaxt duymusunuz? Həmin sahə Sizin bu günkü həyatınızda nə kimi əhəmiyyət kəsb edir?

       Y.A.: - Əvvəlcədən qeyd edim ki, mən özümü heç də bəstəkar hesab etmirəm. Bəstəkar anlayışı olduqca zəngindir. Bu, mürəkkəb, xüsusi hazırlıq tələb edən və illər boyu təkmilləşdirilən sənətdir. Mən pianoçuyam və bu sahədə özümü professional hesab etməyə haqqım var. O ki qaldı bəstəkarlığa, onu həyatımda bir növ hobbi kimi qəbul edirəm. Uşaqlıqda, mərhum Nazim Əliverdibəyovun sinfində oxuduğum zaman piano üçün prelüdlər, sonatalar yazmışam. Bundan əlavə, mahnı janrına xüsusi meyl göstərmişəm. Axır zamanlar isə, hətta özümdən asılı olmayaraq, son sahəyə diqqətim artıb. Fikrət Qocanın, Vahid Əzizin sözlərinə mahnılar bəstələmişəm. Nəhayət, “Mi Parti” kompozisiyası da elə həmin xəttin davamıdır.