ЙЕНИЛИКЛЯРИМИЗ
ФЕСТИВАЛЛАР... КОНФРАНСЛАР...
-
Search

ЙЕНИЛИКЛЯРИМИЗ
ФЕСТИВАЛЛАР... КОНФРАНСЛАР...
-
МУЗЕЙЛЯРДЯ...
-

 


XЫЫ НИАГАРА МУСИГИ ФЕСТИВАЛЫНДА АЗЯРБАЙЖАН ЭЦНЛЯРИ

        Шимали Америка гитясинин йухары щиссясиндя бюйцк бир яразини ящатя едян Канаданын инсанларын фираван, ращат йашайышы цчцн чох ялверишли бир юлкя олмасы барядя кифайят гядяр мялуматымыз вар иди. Тясадцфи дейил ки, щазырда Канадада азярбайжанлыларын да сайы артыг минлярля юлчцлцр. Онлар ян мцхтялиф сащялярдя - нефт сянайеси, бизнес,тящсил вя хидмят секторунда ишляйир вя тамамиля фяргли менталитетя малик юлкядя юз милли вя дини мянсубиййятлярини горуйуб сахламаьа чалышырлар. Бизим эялишимизин мцгяддяс Рамазан айына дцшмяси дя бу фикрин щягигилийини бир даща тясдигляди. Торонто щава лиманында нцмайяндя щейятини гаршылайан щямвятянляримиз юз автомобилляриндя бизи Ниагара шящяриня чатдырдыгдан сонра тялясик эерийя дюнмяли олдулар: 200 няфярлик ифтар сцфрясини азярбайжанлылар бирэя ачмалы иди. Дцнйанын ян щцндцр вя мющтяшям шялаляси йерляшян Ниагара шящяри ися бизи еля илк танышлыгдан фцсцнкар мешя-парклары, сюзцн ясил мянасында эцл-чичяйя гярг олмуш кцчяляри , зювгля бир-биринин ардынжа сыраланмыш, араларында щеч бир щасар вя аракясмя олмайан ориъинал дизайна малик евляри , жцлярцз, нясиб инсанлары иля гаршылады. Канаданын ясасян имканлы вятяндашларынын виллалары йерляшян бу ясрарянэиз жяннятмяканда щяр ил йай айларында мусиги фестивалларынын, ейни заманда Вилйам Шекспир вя Бернард Шоу адына театр фестивалларынын мющкям бир яняняйя чеврилмяси тамамиля тябии эюрцндц. Артыг алтынжы дяфядир ки, Ниагара мусиги фестивалында халгымызын мусигиси вя инжясянят нцмуняляри Щейдяр Ялийев Фондунун дястяйи иля дольун шякилдя яксини тапыр. Августун 25-дя Мемориал Бялядиййя бинасында кечян илк тядбиримиз – Азярбайжанын эюркямли сяняткарлары,щейкялтяраш Юмяр Елдаров вя ряссам Тащир Салащовун, щабеля сянятдя илк уьурлу аддымларыны атан Мярйям Ялякбярли вя Цлвиййя Шцкцрованын ишляриндян ибарят сярэи дя йерли зийалылар, щакимиййят нцмайяндяляри тяряфиндян диггят вя ещтирамла гаршыланды. Шящярин мяркязиндя йерляшян вя юзцндя шяряфли бир тарихи йашадан бу гядим бинада Канада тарихиндя юнямли рол ойнамыш, щабеля дцнйа чапында из гоймуш шяхсиййятлярин портретляри, онлара аид яшйалар горунуб сахланылыр. Ялбяття, бу сырада цмуммилли лидер Щейдяр Ялийевин бцстцнц эюрмяк цряйимизи фярящ щисси иля долдурурду. Тядбир бойу чыхыш едянляр – Ниагара тядбирляринин ясас тяшкилатчысы вя иштиракчысы кими бу мяжлисдя дя апарыжылыг миссийасыны юз цзяриня эютцрмцш истедадлы щямвятянлимиз, бястякар вя дириъор, Азярбайжанын ямякдар инжясянят хадими, Ниагаранын бейнялхалг артисти Исмайыл Щажыйев, миллят вякилляри, танынмыш публисист вя йазычы Елмира ханым Ахундова, Милли мяжлисин Регионал сийасят комитясинин сядри Ариф Рящимзадя, виртуоз ифасы иля даим бизляри щейрятляндирян халг артисти, устад тарзянимиз Рамиз Гулийев, бу сятирлярин мцяллифи Азярбайжанын тарихиндя, о жцмлядян мядяни инкишафында улу юндярин мцстясна ролундан данышыб, бу янянянин лайигли давамчысы олан Щейдяр Ялийев Фондунун щазырда милли инжясянятя, мусиги ирсиня, муьама хцсуси гайьы иля йанашдыэыны вурьуладылар. Илк юнжя ися Азярбайжандан эялян гонаглары Ниагара шящяр меринин мцавини , онун ардынжа Ниагара Мусиги Фестивалынын бядии рящбяри, Торонто Крал Академийасынын профессору Атис Банкас саламладылар вя щяр ил Ниагарада Азярбайжан эцнляринин бюйцк мямнунлугла гаршыландыьыны диля эятирдиляр. Сюзцн, ряньин вя мусигинин цзви вящдятини нцмайиш етдирян мяжлисин жанлы вя сямими эедишатына Рамиз Гулийевин ещтираслы, бязян дейилян сюзя гцввят кими гавранылан бядащятян чальысы, щабеля истедадлы муьаматчылар - ханяндя Ещтирам Щусейнов вя тарзян Сащиб Пашазадя, муьам цчлцйцндя каманчаны мящарятля дилляндирян америкалы муьам вурьуну Жеффри Вербах мяхсуси бир овгат гатырдылар. Сонда сяслянян мяшщур халг мащнысынын «Сяни мян йаман севирям, црякдян,жандан севирям» кялмяляри ися узаг Канадада, вятяндян чох-чох узагларда йашайан щямвятянляримизин, еля гыса сяфяря эялмиш бизлярин дя санки цряйиндян хябяр верирди.

        Азярбайжан муьамларынын вя бястякар мусигисинин канадалылар вя шящярин гонаглары тяряфиндян щягигятян дя жанлы марагла гаршыланмасына ися августун 26-да Мцгяддяс Марк килсясинин классик мусиги салонунунда баш тутмуш мющтяшям консерт заманы юз эюзцмцзля шащидлик етдик. Консертин рясми щиссяси Канада парламентинин депутаты, бюйцк нцфцз сащиби жянаб Монте Квинтерин, Ниагара реэионунун губернатору Лорд Герри Борроунун вя парламентин ханым цзвц Йасмин Ратанзинин сямими, юлкямизя бюйцк ряьбятля долу жыхышлары иля щафизямиздя галды. Канадалы чыхышчылар Азярбайжан парламентинин ики нцмайяндясинин хцсуси олараг бу бейнялхалг мусиги мяжлисиня тяшриф буйурмасыны йцксяк гиймятляндириб, онлара дярин тяшяккцрлярини билдирдиляр. Юз нювбясиндя Азярбайжан мядяниййятинин Канадада тяблиьиня хцсуси дястяк верян бир груп Ниагара зийалысына Азярбайжанын Канададакы сяфири Фярид Шяфийев хатиря щядиййяляри вя фяхри фярманлар тягдим етди. Ики юлкя арасында гаршылыглы ещтирам мцщити нцмайиш етдирян рясми щиссядян сонра ися тядбирин мусиги щиссяси Ниагара «Ипяк йолу» оркестринин ифасында (бядии рящбяр вя дириъор - И.Щажыйев) Цзейир Щажыбяйлинин юлмяз «Короьлу» Цвертцряси иля ачылды. Консертин рянэарянэ програмы санки Азярбайжан муьамынын мцасир мусиги аляминдя ян мцхтялиф тязащцр формаларыны якс етдирирди: муьам парчалары бястякар йарадыжылыьынын дяйярли нцмцняляри иля нювбяляшяряк Шярг вя Гярб мусиги тяфяккцрцнцн ориъинал мусиги диалогуну хатырладырды. Оркестрин мцшайияти иля Гарабаь Шикястяси (муьам триосу – Ещтирам Шцкцров,Сащиб Пашазадя,Жеффри Вербах) вя Щейраты зярби муьамлары (солист Рамиз Гулийев) Т.Гулийевин «Гызыл цзцк», «Бакы щаггында мащны»сы( солист Щясян Енами), Мотсартын пиано цчцн 23 сайлы консерти (солист Рийад Мяммядов), Гара Гарайевин «Илдырымлы йолларла» балетиндян «Гызларын рягси», щабеля эянж бястякар Кярям Якбяровун «Гябяля» симфоник сцитасы иля явязлянди. Щяр чыхыш сцрякли алгышларла мцшайият олунурду. Хцсусиля халг артисти, устад тарзянимиз Рамиз Гулийевин дольун,мцкяммял сясля тары дилляндирмяк бажарыьы динляйижиляри вяждя эятирирди. Эянж, лакин артыг кифайят гядяр мяшщурлашмыш вя Ниагара фестивалларында ад чыхармыш Сащиб Пашазадянин програмдан кянар соло чыхышы да залда жошгу иля гаршыланды. Тарзян жясарят едиб Монтинин мяшщур Чардашыны мцшайиятсиз, юзц дя тара сяжиййяви олмайан гейри-ади чальы цсуллары иля тягдим етди. Яэяр милли мусиги ифачыларымыз салонда яйляшянляря йени, бязиляри цчцн ися илк дяфя олан вя бунунла да щяля кифайят гядяр мцгайися имканы йаранмамыш бир сяняти нцмайиш етдирирдилярся, эянж пианочумуз Рийад Мяммядов йцксяк рягабятли бир шяраитдя юз мящарятини эюстярирди. Артыг 20-дян чох эцжлц пианочунун чыхыш етдийи Ниагара фестивалында Рийад няинки чох мяшщур олан классик ясярин ющдясиндян уьурла эялди, щабеля тамашачы алгышларына жаваб олараг бядащятян популйар Канада бястякарынын мелодийасына йахшы бир жаз импровизасийасы да гурашдырыб чалды. Консертин икинжи щиссяси дя мараглы йениликлярля зянэин олду . Хцсусиля. муьамларымызын, щяр бир азярбайжанлынын дилляр язбяри олан мащныларыын щям дя канадалы ифачыларын тяфсириндя сяслянмяси бюйцк мараг доьурурду. Ниагара Мусиги Фестивалынын бядии рящбяри, Торонто Крал Академийасынын профессору мяшщур скрипкачы Атис Банкас «Байаты-Шираз» муьамыны йцксяк шювгля динляйижиляря чатдыра билди. Бунун ардынжа сящняйя чыхан гейри-ади тяркибли «Эелато» квартети (скрипкачы - мцьянни, гобой, виолончел вя аккордеон-пиано) виртуоз, йцксяк жяряйанлы ифа тярзи иля бизляри риггятя эятирди. Яввялжя Бейнялхалг алямдя жох мяшщур олан бястякарымыз, халг артисти Фирянэиз Ялизадянин «Йанар Даь» ясяри групун солистляри – Елизабет Маглеллан (виолончел) вя Александр Себастианин(аккордеон) тяфсириндя парлаг, сюзцн ясил мянасында аловлу бир тясир баьышлады. Лакин бу виртуоз квартетин эюзял сцрпризи бунунла битмяди. Эелато квартети Атис Банкасын иштиракы иля хцсуси олараг онлар цчцн аранъиман едилмиш Азярбайжан мащныларындан («Сян эялмяз олдун», «Бу эцн айын цчцдцр» вя с.) ибарят ориъинал композисийаны еля црякдян чалды ки, бир анлыьа чох узаг бир мяканда олдуьумузу беля унутдуг.Ян мараглысы ися одур ки, бу ялван мащны чялянэини чалмаздан габаг, групун рящбяри италйан мяншяли Петер де Сотто эюзлянилмяз бяйанатла чыхыш етди. О деди:»Аэащ олун ки, инди сизляря тягдим едяжяйимиз мелодийа ермяни мащнысы дейил. Бу Азярбайан мелодийасыдыр, Азярбайжан мелодийасыдыр вя йеня тякрар едирям ки, Азярбайжан мелодийасыдыр.»Бах беляжя! Инсанларын бейниндян мющкям кюк салмыш йалан мялуматы чыхартмаг цчцн италийалы мусигичи щягигяти дцз цч дяфя тякрарламаьы лазым билди. Нящайят, бу шух овгатлы мусиги мяжлисинин сонунжу нюмряси - айагцстя алгышланан бир ифа - «Ипяк йолу» оркестринин вя устад сяняткарымыз Рамиз Гулийевин бянзярсиз тяфсириндя сяслянян мярщум бястякарымыз Щясян Рзайевин ещтираслы «Чащарэащ» рапсодийасы олду. Йалныз ясярин сон парчасыны йенидян тякрарлайандан сонра динляйижиляр ахыр ки, ифачылары сящнядян бурахдылар.

        Азярбайжан эцнляринин сонунжу мющтяшям аккорду августун 27-дя Ниагара шящяринин йарашыглы вя зянэин маликаняляриндян бириндя Азярбайжанын эюркямли щейкялтярашы Юмяр Елдаровун щейкялтярашлыг портретляриндян ибарят фярди бядии сярэинин нцмайиши олду. Сярэинин мяркязини, дахили вя защири эюзяллийинин вящдяти иля щяр заман инсанлары щейран едян Азярбайжанын биринжи ханымы , Щейдяр Ялийев Фондунун президенти, муьам сянятимизин ян бюйцк досту Мещрибан ханым Ялийеванын бцстц бязяйирди. Сярэийя топлашанлар бу эюзял сянят абидясинин юнцндя муьам сядаларыны дилляндирян Рамиз Гулийевин, Сащиб Пашазадянин, Ещтирам Щцсейновун ифасына мямнуннугла гулаг асырдылар. Тядбирдя билдирилди ки, Ниагарада Бейнялхалг Муьам студийасынын фяалиййятя башламасы гядим Шярг мусиги ирсинин Гярб дцнйасына интеграсийасында явязсиз рол ойнайа биляр.

        Тябии ки, ики миллят вякилинин дя дахил олдуьу Азярбайжан нцмайяндя щейятинин Канадайа сяфяриндя рясми шяхслярля бир сыра эюрцшляр дя нязярдя тутулмушду. Гейд едим ки, бу эюрцшлярдян, онларын кечирилдийи тарихи мяканлардан алынан тяяссуратлар щеч дя мусиги тяяссуратларындан эеридя галмады. Беляжя, узаг Канадада кечян эцнляримиз ирили – хырдалы вя ян мцхтялиф сяпкили тяяссуратларла йаддашымыза щякк олунду.

Лаля ЩЦСЕЙНОВ

   
    copyright by musiqi dunyasi 2000-2005 ©

 


Next Page