КУЛТУРОЛОЪИ МЯСЯЛЯЛЯР
ЗАМАН АЗЯРБАЙЖАН ТЕАТРЫНЫН ХЕЙРИНЯ ИШЛЯЙИР.
Ədalət Vəliyev
Search

КУЛТУРОЛОЪИ МЯСЯЛЯЛЯР
ЩЕЙДЯР ЯЛИЙЕВ ВЯ МИЛЛИ-МЯНЯВИ ДЯЙЯРЛЯРИМИЗ
Илгар ЩЦСЕЙНОВ
АЗЯРБАЙЖАН ТЕАТРЫНЫН ИНКИШАФЫНА ДЮВЛЯТ ГАЙЬЫСЫ
Лалязар МУСТАФАЙЕВА
ХАРИЖИ МЯДЯНИЙЙЯТШЦНАСЛЫГДА СИВИЛИЗАСИЙА НЯЗЯРИЙЙЯЛЯРИ
Тамилла ЯЩМЯДОВА
ПОСЛЕДНИЕ ДОСТИЖЕНИЯ АЗЕРБАЙДЖАНСКОГО КИНЕМАТОГРАФА
Мехин ВАГАБОВА
КАДРЫН ПЛАСТИК ИФАДЯЛИЛИЙИ ТЕЛЕВИЗИЙАНЫН БЯДИИ ИФАДЯ ВАСИТЯЛЯРИНИН ТЯЩЛИЛ МЕТОДОЛОЭИЙАСЫНДА БАШЛЫЖА ИСТИГАМЯТ КИМИ
Елчин ЯЛИБЯЙЛИ
ЗАМАН АЗЯРБАЙЖАН ТЕАТРЫНЫН ХЕЙРИНЯ ИШЛЯЙИР.
Ədalət Vəliyev

 


Язиз достлар, щюрмятли театрсевярляр!

         Бу эцн биз сон бир ил ярзиндя театр дцнйасында йашадыгларымыз, эюрдцкляримиз барядя данышмаг вя яслиндя тягвим илиня йекун вурмаг цчцн бурайа топлашмышыг. Сон иллярдя Азярбайжанда бцтцн сащяляри ящатя едян яламятдар щадисяляр фонунда мядяниййятдя дя баш верян просесляр, Авропа, дцнйа сявиййясиндя башланьыжы гойулан йениликляр бизя ясас верир ки, Милли Театр Фестивалынын баьланыш мярасиминдя ил ярзиндя нялярин баш вердийиня бир балажа екскурс едяк.

        Яслиндя инди йашадыьымыз просеслярин узун тарихи вар. Биз сакит, аьыр, лянэярли, амма бцтюв, жидди аддымларла юнжя улу юндяримиз Щейдяр Ялийевин, даща сонра ися онун сийаси вариси бизим мющтярям президентимиз жянаб Илщам Ялийевин Азярбайжан мядяниййятиня, Азярбайжан инжясянятиня диггяти, гайьысы сайясиндя бу эцн йашадыьымыз ана эялиб чыхмышыг.

        Сон илляр Азярбайжанда театр сянятинин инкишафы иля баьлы бир сыра фундаментал дювлят сянядляри гябул едилмишдир.

2006-жы илдя Азярбайжанда «Театр вя театр фяалиййяти щаггында» Азярбайжан Республикасынын Гануну гябул едилмишдир.

        2007-жи илдя Азярбайжан Республикасынын Президенти жянаб Илщам Ялийев театр сяняти иля баьлы даща бир юнямли сяняд - «Азярбайжан театр сянятинин инкишаф етдирилмяси щаггында» Сярянжам имзаламышдыр.

        Вя, нящайят, юлкя башчысы «Азярбайжан театры 2009-2019-жу иллярдя» Дювлят Програмыны тясдиг етмишдир.

        Милли мядяниййятимизин горунмасы, зянэинляшдирилмяси вя тяряггисиня хидмят едян театр, мусиги, тясвири сянят вя кино сащясиндя хцсуси наилиййятляр газанан истедадлы шяхслярин бядии ахтарышларыны дястяклямяк мягсядиля Мядяниййят вя Туризм Назирлийи «Зирвя» мцкафатыны тясис етмишдир. Бу мцкафат цч ил ярзиндя Театр сащяси цзря Эянж Тамашачылар Театрына, Опера вя Балет Театрына, Пантомима Театрына верилмишдир.

        Сон 5 ил ярзиндя дювлят театрларында 433 йени тамаша щазырланмышдыр. Онлардан 68-и Мядяниййят вя Туризм назирлийинин сифариши иля щяйата кечирилмишдир. Дювлят сифариши йолу иля щазырланан тамашалара бцджядян 1 036 380 (бир милйон отуз алты мин цч йцз сяксян) манат вясаит айрылмышдыр.

        «Театр вя театр фяалиййяти щаггында» Гануна уйьун олараг Азярбайжан Дювлят Академик Опера вя Балет Театрында вя Азярбайжан Дювлят Академик Милли Драм Театрында чалышан ишчилярин ямяк щагларына 100 фаиз ялавяляр едилмишдир. Апарыжы театрларын сийащысына дахил олан дюрд театр- Азярбайжан Дювлят Мусигили Комедийа Театры, Азярбайжан Дювлят Эянж Тамашачылар Театры, Азярбайжан Дювлят Рус Драм Театры вя Азярбайжан Дювлят Кукла Театры ишчиляринин ямяк щагларына ися 25 фаиз ялавяляр едилмишдир. Бу, театр ишчиляринин мадди-сосиал рифащынын йахшылашдырылмасы истигамятиндя атылан нювбяти уьурлу бир аддымдыр.

        Дювлят Програмына уйьун олараг Азярбайжан Дювлят Кукла Театрынын, Азярбайжан Дювлят Рус Драм Театрынын, Азярбайжан Дювлят Эянж Тамашачылар Театрынын, Азярбайжан Дювлят Академик Милли Драм Театрынын биналарында йцксяк сявиййядя тямир-бярпа вя йенидянгурма ишляри апарылды вя щямин биналар истисмара верилди.

        Програм чярчивясиндя Азярбайжан Дювлят Рус Драм Театрынын, Азярбайжан Дювлят Кукла Театрынын, Нахчыван Дювлят Мусигили Драм Театрынын, Эянжя Дювлят Драм Театрынын, Лянкяран Дювлят Драм Театрынын вя Шяки Дювлят Драм Театрынын няздиндя студийалар фяалиййятя башлады. Мусигили Комедийа Театрында вя Пантомима Театрында студийаларын ачылмасы да нязярдя тутулур.

        Бу сярянжамлар Азярбайжанын театр аляминдя бир чох юнямли щадисялярин юнцня бир «илк» сюзц йазды.

        Илк дяфя олараг истедадлы эянжляр бюлэяляря езам едилди ки, дювлят сифаришляри иля тамашалар щазырласынлар. Беляликля, Эцнйа Сяттарова Газах Дювлят Драм Театрында Ф.Мустафанын «Гарышга тяляси», Эцмращ Юмяров Лянкяран Дювлят Драм Театрында Я.Ямирлинин «Онун ики габырьасы», Шащбаз Рясулов Шяки Дювлят Драм Театрында М.Ф.Ахундзадянин «Щекайяти Молла Ибращимхялил кимйаэяр», Ирадя Эюзялова Эянжя Дювлят Драм Театрында И.Яфяндийевин «Гярибя оьлан» ясярляриня мараглы гурулушлар вердиляр.

        Илк дяфя олараг Бакыда Милли Театр Эцнцня щяср олунмуш эянж реъиссорларын йарадыжы ишляриндян ибарят “Йени театр” Республика Фестивалы кечирилди. 2007-жи ил март айынын 10-дан 17-дяк давам едян фестивалда Азярбайжан Дювлят Академик Милли Драм Театры Ъ.Коктонун «Инсан сяси», Азярбайжан Дювлят Эянж Тамашачылар Театры Я.Щагвердийевин «Пяри Жаду», А.С.Пушкинин «Тахт-таж, Дадон вя Шамахы шащзадяси», Эянжя Дювлят Драм Театры И.Яфяндийевин «Гярибя оьлан», Сумгайыт Дювлят Мусигили Драм Театры Н.Думбадзенин «Аь байраглар», Шяки Дювлят Драм Театры М.Ф.Ахундзадянин «Молла Ибращимхялил кимйаэяр», Лянкяран Дювлят Драм Театры Я.Ямирлинин «Онун ики габырьасы», Газах Дювлят Драм Театры Ф.Мустафанын «Гарышга тяляси», Иряван Дювлят Азярбайжан Драм Театры Ифтихарын «Дан йери сюкцляндя», Азярбайжан Дювлят Кукла Театры халг наьыллары ясасында «Яляддин», Азярбайжан Дювлят Пантомима Театры Н.Гярибованын «Йол», Бакы Бялядиййя Театры Ъ.Б.Молйерин «Дялядуз», «Йуь» Дювлят Театры Н.Гоголун «Вий», «Ибрус» Театры Ъ.Коктонун «Тянща сяс», Азярбайжан Театр Хадимляри Иттифагынын Йарадыжы Эянжляр Мяркязи Г.Сяидин «Яли вя Нино» тамашалары иля чыхыш етмишляр.

        Бакыда (2008) вя Гахда (2010) илк дяфя олараг Кукла Театрлары Щяфтяси тяшкил едилди. Фестивал чярчивясиндя Азярбайжан Дювлят Кукла Театры Я.Оружун «Зынгыровлу пишик», К.Шащмярданын «Аь вя Гара», Гах Дювлят Кукла Театры рус халг наьылы ясасында «Турп», А.Пушкинин ейниадлы ясяри ясасында «Гызыл балыг», Эянжя Дювлят Кукла Театры халг наьылы ясасында «Шянэцлцм, Шцнэцлцм, Мянэцлцм», Р.Сямяндярин «Чятин мясяля», Нахчыван Дювлят Кукла Театры Ж.Мяммядгулузадянин «Чай дястэащы», С.Жанбахшыйевин «Жик-жик ханым», Салйан Дювлят Кукла Театры А.Шаигин «Данышан кукла», З.Нуругызынын «Эялинжикляр» тамашаларыны нцмайиш етдирмишляр.

        Илк дяфя олараг Азярбайжан театрларында мцхтялиф сащяляр цзря чалышан истедадлы эянжляр харижи юлкялярдя тяжрцбя кечмяйя йола салынды. «Йуь» Дювлят Театрынын ряссамы Умай Щясянова Алманийанын Дцсселдорф шящяриндя «Деутсже Опер ам Рщеин» Театрында, Ирадя Эюзялова В.Мейерхолд адына Москва Театр Мядяниййяти Мяркязинин реъиссорлуг ихтисасы цзря магистратура пиллясиндя, Эцнай Сяттарова Анкара Дювлят Театрында, Турал Мустафайев Краков Милли Театрында, Микайыл Микайылов Прага Милли Театрында, Елвин Мирзяйев Свердловск Дювлят Академик Мусигили Комедийа Театрында, Академик Милли Драм Театрынын ишыг сехинин ряиси Рафаел Щясянов вя Эянж Тамашачылар Театрынын ишыг сехинин ряссамы Вадим Кусков Ш.Руставели адына Эцржц Дювлят Академик Драм Театрында тяжрцбя кечдиляр.

        Илк дяфя олараг “Театр эюршцляри” Бейнялхалг лайищяси эерчякляшдирилди. 30 иллик фасилядян сонра мяшщур Руставели Театры И.Чавчавадзенин «О инсандырмы?», Д.Клдиашвилинин «Дариспанын изтираблары», У.Шекспирин «Щамлет» тамашалары иля Бакыйа гастрол сяфяриня эялди. Сяфяр дцнйа шющрятли реъиссор Роберт Стуруанын 70 иллик йубилейиня щяср олунмушду.

        «Азярбайжан театры 2009-2019-жу иллярдя» Дювлят Програмы чярчивясиндя Бакыда илк дяфя «Дцнйа театр просеси ХХЫ ясрдя: проблемляр, перспективляр вя алтернативляр» адлы Бейнялхалг Театр Конфрансы кечирилди. Конфрансда Русийадан, Эцржцстандан, Тцркийядян, Ирандан, Алманийадан, Инэилтярядян, АБШ-дан, Канададан, Сингапурдан, Тунисдян, Щон-Конгдан, Австрийадан, Чиндян, Франсадан, Естонийадан, Беларусдан, Корейадан, Сингапурдан, Омандан, Газахыстандан, Гырьызыстандан, Литвадан, Молдовадан, Кцвейтдян, Сяудиййя Ярябистанындан, Йунаныстандан - бир сюзля дцнйанын 30 юлкясиндян 75 няфяр танынмыш театр мцтяхяссисляри, алимляр, реъиссорлар, балетмейстерляр, продцсерляр иштирак етдиляр. Конфранс чярчивясиндя Мишел Ваис (Канада) театр тянгидиндян, Питер Голдфарб (АБШ) актйор сянятиндян, Иосиф Йусупов (АБШ) театр ряссамлыьындан, Ирина Круъилина (АБШ) театр эейиминдян, Рут Марграфф (АБШ) драматурэийадан, вокал сянятиндян, Роберто Вареа (АБШ) мцасир театрдан, Даниел Бянкс (АБШ) йени театр ъанрларындан семинарлар кечирдиляр.

        Азярбайжана харижи юлкялярдян, о жцмлядян йахын хариждян - МДБ мяканындан танынмыш реъиссорлар, ряссамлар, балетмейстерляр хореографлар дявят етдик. Финландийадан Камран Шащмярдан, Беларусийадан Наталийа Башева, Русийадан Бениамин Филштински, Дмитри Бертман, Татйана Мелникова, Татйана Тараканова, Искяндяр Сакайев, Серэей Гритсай, Сергей Йунгас, Васили Медведев, Николай Третйак, Лилийа Сабитова, Эцржцстандан Эеорэи Алексидзе, Гоча Капанадзе, Тажикистандан Султан Усманов, Юзбякистандан Фирудун Сяфяров, Украйнадан Валентина Река, Татйана Боровик тяряфиндян щазырланан тамашалар бюйцк марагла гаршыланды.

        Зяннимжя, сон беш ил ярзиндя цмумян театр сащясиндя баш верянляр, доьрудан бир ингилабдыр. Чцнки, бялкя дя онилликляр ярзиндя эюрцляжяк ишляр сон беш ил ярзиндя эюрцлдц.

   
    copyright by musiqi dunyasi 2000-2005 ©

 


Next Page