АЗЯРБАЙЖАН БЯСТЯКАРЛАР ИТТИФАГЫНДА
АЗЯРБАЙЖАН БЯСТЯКАРЛАР ИТТИФАГЫНЫН ЙУБИЛЕЙИ МЦНАСИБЯТИЛЯ

Эцлзар МАЩМУДОВА
Search

АЗЯРБАЙЖАН БЯСТЯКАРЛАР ИТТИФАГЫНДА
АЗЯРБАЙЖАН БЯСТЯКАРЛАР ИТТИФАГЫНЫН ЙУБИЛЕЙИ МЦНАСИБЯТИЛЯ

Эцлзар МАЩМУДОВА
ХЯБЯРЛЯР
2009-2010-жу илляр

-

 


        «Мусиги дцнйасы» ъурналынын баш редактору Тарийел Мяммядовун мялумат характерли чыхышындан сонра гонаглара сюз верилди.

        В.Медушевски: «Щяля С.Рахманинов шяхсиййятин миссийасы щаггында данышмышдыр. Щяр шей шяхсиййятдян башланыр. Т.Мяммядов юз миссийасыны чох эюзял щяйата кечириб, чцнки ъурналын бу жцр эениш йайылмасы вя охунаглы олмасы онун редактору Т.Мяммядовун хидмятидир. Бундан башга, ъурналын уьурунун сябяби – охужуйа гаршы инамыдыр. Мяня тяклиф олунанда ки, «Мусиги дцнйасы» ъурналына мягаляляр йазым, мян илк нювбядя сорушдум: - Мян щансы охужу цчцн йазмалыйам, ону ня марагландырыр? Ахы бошлуьа йазмаг олмаз. О заман мяня мцдрик жаваб вердиляр: - Идеал охужу цчцн йазмаг лазымдыр».

        А.Чайковски: «Тарийел Мяммядов йаратдыьы порталлары эюстярян заман мян фикирляшдим ки, бу жцр аудио вя видеону бирляшдирмяк кифайят гядяр садядир. Лакин бцтцн информасийаны сайта йыьараг вя ону интернетдя йерляшдиряряк, о, инжясянятин тамамиля йени бир категорийасыны йарада билмишдир, бу, артыг садя информасийа дейил, йяни сайтда эюрдцйцнцз бцтцн бу инсанлар – мцьянниляр, ифачылар, бястякарлар бизя садяжя информасийа чатдырыжылары дейилляр, яксиня, юзцнямяхсус емосионал тясир йарадырлар. Мян щямкарым В.Медушевскинин фикриня гошулараг, демяк истяйирям ки, бахмайараг ки, Москва вя Петербург Консерваторийаларында, Русийанын Бястякарлар Иттифагында чох бюйцк щяжмдя сясйазылары топланыб, лакин Русийада беля лайищялярин щяйата кечирилмяси щагда щеч ким фикирляшмяйиб. Мянжя, сизин бу нцмунядян бящрялянмяк лазымдыр вя бизим материаллар ясасында да беля лайищяляр щазырланмалыдыр. Бундан башга, мяня беля эялир ки, мцхтялиф мусиги мядяниййятляринин наилиййятлярини бирляшдирмяк принсипи иля эетмяк лазымдыр. Щям дя буну эяляжякдя, нежя дейярляр, евдян чыхмайараг етмяк олар, онлине реъиминдя бцтцн дцнйа цзря бцтцн мусиги фолклоруну излямяк олар. Бу да инжясянятин бир чох тязащцрлярини йени бахымдан дярк етмяйя имкан верир; бунун сайясиндя тамамиля йени комбинасийалар мейдана эяля биляр, йени ялагяляр тапмаг олар. Беляликля дя бу жцр порталларын йарадылмасы – мющтяшям идейадыр. Бу, щям чох садядир, щям дя дащийанядир».

        Нойабрын 14-ц ахшам Щейдяр Ялийев сарайынын сящнясиндя Фирянэиз Ялизадянин «Интизар» операсынын аншлагла кечян тамашасы иля йадда галды. Операнын консерт ифасы Азярбайжан Дювлят Опера вя Балет Театрынын оркестри, Дювлят Симфоник Оркестри, Дювлят Хор Капелласы вя Опера вя Балет Театрынын солистляри – халг артисти Гяриня Кяримова, ямякдар артистляр Якрям Поладов, Явяз Абдуллайев, Эцлназ Исмайылова, Щясян Енами тяряфиндян щяйата кечирилмишдир. Дириъор Азярбайжанын ямякдар инжясянят хадими Фяхряддин Кяримовдур.

        Бу операнын мусигиси валещедижидир. Ясярдя ясас гящряманларын бюйцк, ишыглы мящяббятиндян, щяйатын эюзялликляриндян данышан, тойа-нишана щазырлыглары якс етдирян лирик, байрамсайаьы мювзулара мяфтун олмамаг, Гарабаь фажиясинин щягигятлярини, щярби щадисяляри, гяддар дцшмянчилик рущуну ифадя едян мющтяшям мящведижи гцввяйя малик мусиги ахынынын тясири алтына дцшмямяк, гящряманын юлцмгабаьы йалварышларындан, ананын аьысындан доьан кядяри, драматик щяйяжаны йашамамаг мцмкцн дейил. Бизим бцтцн динляйижи аудиторийамыз Фирянэиз Ялизадянин мусигисинин гейри-ади эцжцнц - фажияли образларын фювгяладя ещтирасыны, йцксяк поезийасыны санки щисс едирди. Бу мусиги гящряманларын мящяббятини, халгын тяжавцзкарлара гаршы мцбаризясини тяжяссцм етдиряряк, кядярли сонлуьу вя щяйата цмиди иля сон дяряжя эцжлц емосионал тясир йарадараг, гялбляря сирайят едир. Бястякар юзц бу щагда беля дейир: «Мяним йарадыжылыг мягсядим еля бир мусиги йаратмаг иди ки, мяним дцнйайа бахышларымы, мяним цмид вя цмидсизлик арасында чырпынан гялбими, якс етдиря билсин. Ахы мусиги, щятта фажиядян данышса беля, эюзяллик ашылайыр. Мусиги щямишя емосионал олмалыдыр... Чох важибдир ки, инсанлар юзляриня инансынлар, гялябяйя инансынлар».

        Фестивал чярчивясиндя нойабрын 15-дя Азярбайжан Бястякарлар Иттифагынын Цзейир Щажыбяйли адына консерт салонунда «Азярбайжан бястякарлары - ушаглара» адлы консерт кечирилди. Бакынын орта ихтисас мусиги мяктябляринин вя Шуша мусиги мяктябинин шаэирдляринин ифасында Цзейир Щажыбяйлинин, Асяф Зейналлынын, Гара Гарайевин, Фикрят Ямировун, Тофиг Гулийевин, Тофиг Бакыхановун, Муса Мирзяйевин, Азяр Дадашовун, Ряна Гядимованын ясярляри сяслянди.

        Нойабрын 15-дя ахшам Азярбайжан Дювлят Филармонийасынын залында динляйижиляря тягдим олунан Цзейир Щажыбяйлинин «Ашыгсайаьы» ясяринин балабан вя каманча алятляриндя ифачылыг интерпретасийасы бюйцк алгышларла гаршыланды. Бундан ялавя, Азярбайжанын халг артисти Аьаверди Пашайевин рящбярлийи алтында Азярбайжан Халг Чальы Алятляри Оркестринин ифасында Рамиз Зющрабовун, Няриман Мяммядовун, Огтай Казыминин, Назим Гулийевин, Ядвийя Рящмятованын, Йашар Хялиловун, Жейщун Аллащвердийевин мараглы ясярляри сясляндирилди.

        Нойабрын 16-да Азярбайжан Бястякарлар Иттифагынын Цзейир Щажыбяйли адына консерт салонунда «Эянжляр вя авангард: сясляр вя рянэляр аляминдя» адлы консерт програмы тягдим олунду ки, бурада эянж бястякарлар Рцфят Хялилов, Васиф Аллащвердийев, Тащир Ибишов, Айаз Гямбярли, Тцркяр Гасымзадя, Хядижя Зейналова, Фирудин Аллащверди, Кярям Якбяр, Алийя Мяммядованын ясярляри сяслянди. Ифачылар Низами Зейналовун рящбярлийи иля «Con tempo» ансамблынын солистляри иди. Щямчинин, эянж ряссамлар Ряна Ахундованын, Вцгар Гулийевин, Ряшад Бабайевин, Ясмяр Няриманбяйованын, Лейла Мирзязадянин ясярляриндян ибарят сярэи нцмайиш олунду.

        Щямин ахшам Ряшид Бещбудов адына Азярбайжан Дювлят Мащны Театрында вокал мусигидян ибарят естрада консерти олду. Цзейир Щажыбяйлинин, Рауф Щажыйевин, Тофиг Гулийевин, Васиф Адыэюзяловун, Емин Сабитоьлунун, Шяфигя Ахундованын, Огтай Казыминин, Елдар Мансуровун, Фаиг Сцжяддиновун, Елза Ибращимованын, Рущянэиз Гасымованын, Ядвийя Рящмятованын, Илщам Абдуллайевин, Айэцн Сямядзадянин, Эювщяр Щясянзадянин, Мещрибан Ящмядованын, Надир Язимовун, Нярминя Наьыйеванын мащнылары танынмыш мцьяннилярин, Азярбайжанын халг артистляринин вя ямякдар артистлярин, республика мцсабигяляри лауреатларынын ифасында сяслянди.

        Нойабрын 17-дя конфранс залында, «дяйирми маса» архасында «Эянжлик вя авангард» мювзусунда консертин мцзакиряси кечирилди, бурада гонаглар вя иштиракчылар динлядикляри ясярляр щаггында юз фикирлярини сюйлядиляр вя эянж бястякарлара тювсийя етдиляр ки, ялдя олунан наилиййятлярля кифайятлянмясинляр, мусиги фикирлярини ифадя етмяк цчцн йени ифадя васитяляри ахтарышларында олсунлар. Гара Гарайевин щяля 1970-жи илляря аид мцдрик тювсийяляри бу эцн олдугжа актуал сяслянир: «Биз эянж бястякарларын талейи иля, онларын йарадыжылыг ахтарышлары иля дяриндян марагланырыг. Эянжлярин мцасир мусигинин йени сащилляриня жан атмалары бизи ясябиляшдирмямяли, яксиня, севиндирмялидир. Биз йалныз юз эянж щямкарларымыза тялгин етмяйя чалышырыг ки, Азярбайжан мусиги мядяниййятинин зянэин ирси вя бцтцн наилиййятляри онлара етибар едилир, Азярбайжан мусигисинин эяляжяк талейи иля баьлы мясулиййят онларын чийинляриня дцшцр».

        Нойабрын 17-дя ахшам Азярбайжан Дювлят Филармонийасында Фестивалын тянтяняли баьланыш мярасими олду. Азярбайжан Бястякарлар Иттифагынын сядри Фирянэиз Ялизадя Фестивал чярчивясиндя кечирилян «Ян йахшы консерт пйеси» мцсабигясинин галибинин адыны ачыглады. Истедадлы эянж бястякар Рцфят Хялилов мцсабигянин галиби олду, онун «Рапсодийа» ясяри Цзейир Щажыбяйли адына Азярбайжан Дювлят Симфоник Оркестри тяряфиндян ифа олунду. Ады чякилян ясярдян башга, симфоник оркестр тяряфиндян илк дяфя олараг, Камал Ящмядовун «Жавид» симфонийасы, Дадаш Дадашовун Ганун вя оркестр цчцн консерти - солист Эцнел Адыэюзялова, Украйналы гонаьымыз, Кийев Бястякарлар Иттифагынын сядри Игор Шербаковун Фортепиано вя оркестр цчцн консерти – солист Бейнялхалг мцсабигяляр лауреаты Йозеф Йермин, Молдова Бястякарлар Иттифагынын сядри Эеннади Чобанунун «Гушлар вя сулар» балетиндян симфоник лювщя ифа олунду. Консерти бюйцк Азярбайжан бястякары Фикрят Ямировун «Азярбайжан каприччиосу» ясяри иля тамамланды. Дириъор Азярбайжанын ямякдар инжясянят хадими Фяхряддин Кяримов иди.

        Фестивал сона чатды вя биз мусигичиляр байрам эцнляринин щяйяжанындан сонра хош бир щадисянин битмясиндян доьан бир гядяр кядярли щиссляря гапылдыг. Бунунла беля, йени йарадыжылыг эюрцшляринин, мусиги байрамларынын, фестивалларын кечириляжяйиня цмид едирик. Байрам тядбирляриндя иштирак едян гонагларымыз Фестивалдан зянэин тяяссцратларла айрылдылар. Ашаьыда онларын бязи фикирлярини тягдим едирик.

        Вйачеслав Медушевски (Русийа): «Фестивалла баьлы мяним цмуми тяяссцратым чох мцсбятдир. Мян бирбаша ясас щадисяни– Фирянэиз Ялизадянин операсынын нцмайиш олунмасыны гейд етмяк истярдим. О, юзцндя тякжя милли мядяниййяти, милли дили тяжяссцм етдирмир, онда Азярбайжан халгынын тарихи йаралары юз яксини тапыб, бу да ясяри чох йцксяйя галдырыб.

        Операдан башга, фестивалда бир чох мараглы ясярляр сяслянди. Онлар чох мцхтялиф сяпкили иди, лакин буна бахмайараг, онларын сявиййясиндя, тясир эцжцндя, кюкцндяки алижянаблыгда Азярбайжан бястякарлыг мяктябинин вящдятиня наил олмаг истяйи, рус бястякарлары иля узун мцддятли ялагялярин тясири щисс олунурду, ейни заманда, Цзейир Щажыбяйлидян, Гара Гарайевдян эялян юзцнямяхсус янянялярин гцввятли тясири юзцнц эюстярир. Мян эюзял ушаг мусигиси консертиндя дя олдум. Сиздя чох эюзял истедадлы, инжя мусиги щиссиййатына малик ушаглар вар. Беляликля, фестивал мяндя чох хош щиссляр доьурду».

        Александр Чайковски (Русийа): «Мяним цчцн Бакы Фестивалында иштирак етмяк чох мараглы иди. Мян 20 иля йахындыр ки, Бакыда олмамышам вя бурада щяля дя мцасир мусигинин мювжуд олдуьуну эюрмяк мяня чох хош эялди. Щямишя олдуьу кими, Азярбайжанда истедадлы инсанлар вар. Ушаг мусигиси консерти мяним хошума эялди – гейри-ади дяряжядя истедадлы ушаглардыр. Цмид едирям ки, онлар Азярбайжан мусигисинин эяляжяйи олажаг. Азярбайжан дириъорлары да мяндя хош тяяссцрат ойатды – фестивалын ачылышы эцнц дириъорлуг едян эянж Еййуб Гулийев, Фирянэиз Ялизадянин операсына дириъорлуг едян Фяхряддин Кяримов. Хцсуси олараг гейд етмяк истярдим ки, бу, чох эцжлц операдыр вя мяня чох эцжлц тясири олду. Мян ону опера-ораторийа адландырардым. Ону щятта Щенделин ораторийалары иля дя мцгайися етмяк олар – щяр ики щалда эцжлц ещтираслар юзцнц бцрузя верир. Фикримжя, беля бир ясярин мейдана эялмяси Азярбайжан мусигиси цчцн бюйцк щадисядир.

        Азярбайжан бястякарлары тяряфиндян халг чальы алятляринин яняняви авропа алятляри иля узлашдырылмасы да мараглыдыр. Мян беля баша дцшдцм ки, Азярбайжан бястякарларынын ясярляриндя бу, чох истифадя олунан бир цсулдур. Хцсусиля тар аляти мяни чох марагландырды. Мян беля щесаб едирям ки, тар эур сясли, чох перспективли бир алятдир вя щяр бир тяркибдя истифадя олуна биляр. Эюрдцйцнцз кими, Фестивал тяяссцратларым чох зянэиндир»

        Газахыстан Бястякарлар Иттифагынын сядри Балнур Кадырбек: «Мян, щямишя олдуьу кими, Азярбайжан мусигисиня валещ олмушам вя щесаб едирям ки, щяля бизим бабаларымызын бизя гойуб эетдикляри ирс бу эцн дя индики нясил тяряфиндян итирилмяйиб. Мян црякдян арзулайырам ки, бу йолу сахласынлар. Фестивалын баьланышында сяслянян ясяр – Фикрят Ямировун «Азярбайжан каприччиосу» - бизим классикамыздыр. Мян дейирям «бизим», чцнки бу ясяр йазылан вахтлар бу, бизим цмуми мусигимиз иди. Мцвафиг олараг, буэцнкц мусиги байрамы да бизим цмуми байрамымыздыр. Мян чалышажаьам ки, бурада ешитдиклярими Алма-Атадакы щямкарларыма чатдырым, онлар да Азярбайжан бястякарлыг мяктябинин нцмайяндяляриня уьурлар арзулайырлар».

        Тажикистан Бястякарлар Иттифагынын сядри Гцдрятулла Щикмятов: «Мян чох шадам ки, Бакыда беля бейнялхалг фестиваллар кечирилир вя бурада ян мцхтялиф нясиллярдян олан бястякарларын – щям Азярбайжан профессионал мусигисинин баниляринин, Шярг мусигисинин устадларынын - Цзейир Щажыбяйлинин, Гара Гарайевин, Фикрят Ямировун, щям орта нясил бястякарларынын, щям эянж нясил бястякарларынын ясярляри ифа олунур. Ялбяття, эянж бястякарлар йетишир, онлар йени йазмаьа башлайырлар, експеримент едирляр. Лакин мян яминям ки, онлар юз сималарыны тапажаглар вя Азярбайжан профессионал мусигисинин эяляжяйи онларын ялиндядир. Биринжи консерт – ачылыш вя эянж бястякарларын консерти мяндя бюйцк тяяссцрат йаратды. Фирянэиз Ялизадянин операсыны хцсуси олараг гейд етмяк истяйирям, бу, монументал опера – ораторийадыр. Бизя тягдим олунан вариантда опера чох эюзял сяслянирди.

        Мян Азярбайжан Бястякарларына уьурлар арзулайырам вя цмид едирям ки, сизин коллективляри бейнялхалг фестивалларда иштирак етмяляри цчцн бизя, Тажикистана дявят едя биляжяйям. Цмумиййятля, мян жясарятля дейя билярям ки, Шяргдя Азярбайжан бизим илк мцяллимимиз олмушдур. Сизин халгыныза мцвяффягиййят, рифащ вя йарадыжылыг уьурлары арзулайырам».

        Кийев Бястякарлар Иттифагынын сядри Владимир Шербаков (Украйна): «Мян Бакыда ики ил бундан юнжя олмушдум, инди дя эялдим вя инамла сюйляйя билярям ки, щяр сащядя ирялилямя чох бюйцкдцр. Консертляр чох диггятля тяртиб олунмушдур. Щисс олунур ки, сиздя Филармонийайа мцасир мусиги щявяскарлары эялир вя бу да чох хошдур. Мян дцшцнцрям ки, Фестивалын тяшкилиндя Бястякарлар Иттифагынын сядри – вя эюзял мисигисинин мцяллифи олан бястякар дцнйашющрятли Фирянэиз Ялизадянин бюйцк ролу вардыр. Тягдирялайигдир ки, Бакы кечмиш Совет Иттифагындан олан мусигичиляри бир йеря йыьмаг тяшяббцсцнц юз цзяриня эютцрмцшдцр. Мян дя сизя дейирям ки, эялин достлуг едяк!».

        Азярбайжан Бястякарлар Иттифагынын катиби Агшин Ялизадя: «Азярбайжан Бястякарлар Иттифагынын Мядяниййят вя Туризм Назирлийи иля бирэя тяшкил етдийи Азярбайжан мусигиси фестивалы баша чатды. Демялийям ки, бу, мющтяшям бир байрам иди. Азярбайжан Бястякарлар Иттифагы тяряфиндян чох бюйцк бир иш эюрцлмцшдцр. Бястякарлар Иттифагынын сядри Фирянэиз ханым Ялизадянин фяалиййятини хцсуси гейд етмяк истярдим. Щяр шей чох йцксяк сявиййядя кечди, бир чох ясярляр илк дяфя сяслянди. Бу да фестивалын башлыжа мягсяди иди ки, она да наил олдуг.

        Мян байрам ящвал-рущиййясиндяйям, бу фестивалдан чох разы галмышам. Щамыны тябрик едирям. Мяндя хош бир щисс йараныб, чцнки сабащкы эцнцмцзя инам артыб, мусиги аляминдя эюрдцйцмцз вя ешитдийимиз гейри-жидди сяслянян мусигийя ряьмян, щяр-щалда бизим мусиги инжясяняти щаггында жидди данышмаьа имканымыз вя щцгугумуз вар. Мусиги ирсимизля баьлы мяним щеч бир наращатчылыьым йохдур, чцнки бизим мющтяшям бястякарлыг мяктябимиз вар, мусиги жямиййятимиз йцксяк сявиййядядир, халгымыз – мцтярягги халгдыр, биздя еля шяхсиййятляр вар ки, щям инжясяняти, щям диэяр сащяляри юз ардынжа апара билир».

        Азярбайжан мусигисинин устадынын сюзляриня гошулараг, эяляжяйя инамла бахыр, йени фестиваллар, йени консертляр, йени мараглы щадисяляр эюзляйирик.

   
    copyright by musiqi dunyasi 2000-2005 ©

 


Next Page